از همسر ابوذر پرسیدند که در خلوت تبعیدگاه بیشترین کار ابوذر چه بود؟ گفت: تمام روز را فکر می کرد!
این فکر کردن همان چیزی است که باعث می شود آدمی کمتر سخن بگوید و بر سخن نگفتن خویش اندوهناک نباشد. نه تنها از سکوت خود ضرر نکند بلکه توانگرتر هم بشود. غمناکی معلول زیان کردن است. کسی که می بیند سکوت او سود اندر سود و بهره بر بهره است چرا غمناک شود؟ بلی اگر سکوت نه از سر تفکر و نه آمیخته با حکمت بلکه از سر ناتوانی بر سخن گفتن باشد رنج آور است. به قول امیرالمومنین « سکوتی که حکمت و تفکر در آن نباشد سودی ندارد»
نفس سکوت بی جهت و مصنوعی امر ممدوحی نیست. صمت و سکوت وقتی مطلوب است که زبان دل گشوده باشد. اشتغالات درون و افکار عمیق ضمیر آدمی را وادار به تامل سکوت و عبرت گیری نماید، نه آنکه به تحمیل ساکت باشد و هزار گونه هوس سخن گفتن در دلش موج بزند. چنین سکوتی غم افزاست.
( برگرفته از کتاب " اوصاف پارسایان " نوشته "دکتر عبدالکریم سروش" ) |